Γ. Φίλης: «Το Ανατολικό Ζήτημα είναι πλέον ανοιχτό, το καθεστώς των Στενών υπό αμφισβήτηση», 6 Απρ 2021

την


Σε μία συζήτηση εφ' όλης της ύλης ο καθηγητής και γεωπολιτικός αναλυτής Γιώργος Φίλης, μιλώντας στον 98.4, αναφέρθηκε σε ζητήματα που άπτονται τόσο της περιφερειακής ασφάλειας όσο και των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

  • Η σταδιακή διάρρηξη των σχέσεων Αμερικής - Ρωσίας μειώνει τους βαθμούς ελευθερίας του καθεστώτος Ερντογάν. Η Τουρκία έχει τη δυνατότητα να «παίζει» μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας όσο οι σχέσεις των δύο χωρών βρίσκονται σε ένα λειτουργικό επίπεδο. Από τη στιγμή που οι σχέσεις «στρατιωτικοποιούνται», όπως φαίνεται με τις εξελίξεις στην Ουκρανία και όχι μόνο, η πολιτική της Άγκυρας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από καμία από τις δύο πλευρές. Αργά ή γρήγορα η Τουρκία θα πρέπει να διαλέξει σύμμαχο με αποτέλεσμα η άλλη πλευρά να τη θεωρήσει βασικό αντίπαλο με ότι αυτό συνεπάγεται.
  • Η ανακίνηση της Σύμβασης του Μοντρέ στόχο έχει να καταστήσει την Τουρκία απόλυτο κυρίαρχο και ρυθμιστή της κίνησης πολεμικών σκαφών από και προς την Μαύρη Θάλασσα με ότι αυτό συνεπάγεται σε μία κατάσταση κρίσης στην περιοχή η οποία θα εμπλέκει τόσο τις ΗΠΑ όσο και την Ρωσία. Επίσης με την κατάργηση της συνθήκης ο κ. Ερντογάν θα θέσει υπό αμφισβήτηση και το καθεστώς στρατιωτικοποίησης των νήσων Λήμνου και Σαμοθράκης.
  • Η εσωτερική αντίδραση αναφορικά με τις προθέσεις Ερντογάν για τη Σύμβαση του Μοντρέ καταδεικνύει πρώτον την συνεχιζόμενη ύπαρξη θυλάκων Κεμαλικών τόσο στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας όσο και στην κοινωνία οι οποίοι βρίσκονται απέναντι στην πολιτική του προέδρου της χώρας και δεύτερον έχει φέρει στην επιφάνεια τον φόβο για το τι θα επακολουθήσει στην χώρα μετά την κατάργηση μιας σύμβασης η οποία επί της ουσίας έχει επιτρέψει στην Τουρκία να εξασκεί πλήρη κυριαρχία στην ευρύτερη περιοχή της των Στενών και της Κωνσταντινουπόλεως.
  • Τελικά η εσωτερική αντίδραση και φόβος αναφορικά με το συγκεκριμένο θέμα σε συνδυασμό με την εσωτερική γεωπολιτική αστάθεια αλλά και την εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων στις εσωτερικές διευθετήσεις στην Τουρκία, καταδεικνύουν το γεγονός πως το Ανατολικό Ζήτημα είναι, για ακόμα μία φορά, ανοιχτό και πως οι ίδιοι οι Τούρκοι δείχνουν να φοβούνται τι πρόκειται η συγκεκριμένη διαδικασία να επιφέρει στο καθεστώς της πλέον ευαίσθητης περιοχής της χώρας τους, των Στενών και της Κωνσταντινουπόλεως.
  • Αναφορικά με την επίσκεψη της ελληνικής αντιπροσωπίας στην Λιβύη θα πρέπει να επιφέρει απτά αποτελέσματα και σίγουρα η ελληνική πλευρά δεν θα πρέπει να προχωρήσει σε διευθετήσεις οι οποίες θα υπονοούν μειωμένη επήρεια της νήσου της Κρήτης στην χάραξη της ΑΟΖ. Επίσης η Ελλάδα δεν έχει κανέναν λόγο στην παρούσα συγκυρία να νομιμοποιήσει μέσω της επικείμενης επίσκεψης του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στην Άγκυρα το καθεστώς Ερντογάν.
  • Τέλος η όλη γεωπολιτική συγκυρία στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης, στον υδάτινο άξονα Μαύρη Θάλασσα-Στενά-Αιγαίο-Ανατολική Μεσόγειος, καθώς και στην Μέση Ανατολή-Περσικό Κόλπο θυμίζουν εποχές 1939, με τη πιθανότητα μίας έκρηξης να είναι μεγάλη τόσο στο Ιράν όσο και στην Ουκρανία. Δεν είναι τυχαίο πως και οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι ξεκίνησαν από τη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή (Βοσνία-Πολωνία).
  • Η Ελλάδα θα πρέπει να είναι προσεχτική, να αποφύγει το ρόλο ενός «χρήσιμου ηλιθίου», όπου θα πάει να κάνει τη δουλεία «άλλων», να προετοιμαστεί κυρίως με την σφυρηλάτηση του Εθνικού Φρονήματος και της Ενότητας έτσι ώστε η σημερινή γεωπολιτική συγκυρία, η οποία εμφανίζεται μία φορά στα 100 χρόνια να μας βρει σε θέση να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες και να αποφύγουμε τους κινδύνους.