Οι ευθύνες της Ευρώπης

Γιώργος Πρεβελάκης

Η Ευρώπη στήριξε επανειλημμένως την ελληνική οικονομία, συχνά εν κρυπτώ, παραβιάζοντας τους κανόνες της. Μετά το 2009, η πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος δημοσιοποίησε τις ελληνικές αδυναμίες, κατέστησε τέτοιου είδους ρυθμίσεις αδύνατες: στον βορρά θα αντιδρούσαν οι φορολογούμενοι· στον νότο οι κυβερνήσεις θα επαναλάμβαναν το ελληνικό προηγούμενο.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αμφιταλαντεύθηκαν. Χρεοκοπία της Ελλάδος απειλούσε με αποσταθεροποίηση το ευρωπαϊκό οικονομικό σύστημα· ανώδυνη σωτηρία επέσυρε πολιτικές και εκλογικές περιπέτειες. Η πολιτική των «μνημονίων», λύση συμβιβασμού, επέτρεψε να αντιμετωπιστεί η οικονομική απειλή χωρίς μεγάλο πολιτικό κόστος. Η δανειστική βοήθεια προς την Ελλάδα συνεπαγόταν βαρύτατες συνέπειες για την καθημερινότητα των Ελλήνων. Το «ελληνικό πάρτι» έπαιρνε τέλος, προς ικανοποίηση των αρχών της βορειοευρωπαϊκής πολιτικής ηθικής. Η Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις εξήγαγαν στο ελληνικό πολιτικό σύστημα το εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα που τους δημιούργησε η ελληνική οικονομική κρίση. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί επέλεξαν μια σχετικά εύκολη, βραχυπρόθεσμη λύση, οδηγώντας με τον τρόπο αυτό την ελληνική πολιτική σε βαθύτατη κρίση.

Το κυβερνών κόμμα, προκειμένου να αποφύγει τις άμεσες συνέπειες της προεκλογικής και μετεκλογικής του πολιτικής, απεδέχθη την αποστολή της τιμωρίας και της ενοχοποίησης των Ελλήνων. Η πολιτική αυτή, «αντιλαϊκή», άκριτη και ατελέσφορη, εξέθεσε την κυβέρνηση και τους βουλευτές της έναντι του λαού και, κυρίως, έναντι των ψηφοφόρων της. Ως αντίβαρο, κυβέρνηση και συνεργαζόμενοι επέλεξαν εντός και εκτός να δαιμονοποιήσουν και να χρεώσουν στην αξιωματική αντιπολίτευση την προφανή αποτυχία και την ανικανότητα των υπευθύνων παραγόντων. Στην τακτική αυτή συνέβαλαν και οι παράγοντες της διαπλοκής.

Η στάση αυτή, συνεπικουρούμενη και από μέγα μέρος της διανόησης, αγνόησε και ακύρωσε το μείζον πολιτικό διακύβευμα: μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση στην αναπότρεπτη επερχόμενη ήττα του κυβερνώντας κόμματος. Υπό ασφυκτική πίεση έσωθεν και έξωθεν, η αξιωματική αντιπολίτευση άμβλυνε την ως τότε άκαμπτη πολιτική της· το πλήρωσε με διάσπαση και εκλογική ήττα. Άμεση συνέπεια, μια ισχυρή διαχωριστική γραμμή γύρω από το θέμα «μνημόνιο-αντιμνημόνιο» την οποία εκμεταλλεύονται τα άκρα.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί φέρνει την χρεοκοπία και την έξοδο από την ευρωζώνη ante portas, προοπτική την οποία αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι: ζυγίζουν τις οικονομικές συνέπειες, αγνοώντας τις πολιτικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις από την αστοχία του ελληνικού πειράματος.

Αν η Ελλάδα εγκαταλείψει την Ευρώπη υπό την επήρεια της δραματικής επιδείνωσης των συνθηκών ζωής των Ελλήνων, το ισχυρό αντιμνημονιακό μέτωπο θα μετασχηματιστεί σε πλειοψηφικό αντιευρωπαϊκό. Αυτήν την ατμόσφαιρα ενδέχεται να αξιοποιήσουν η Ρωσία και η Κίνα, οι οποίες παρακολουθούν συστηματικά τα διαλαμβανόμενα στην περιοχή μας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αντέδρασαν αμέσως στα μετρημένα σχετικά ανοίγματα του Κώστα Καραμανλή, θα κινητοποιήσουν τα γεωπολιτικά εργαλεία που διαθέτουν εντός και περί την Ελλάδα, ώστε να επιβάλουν την θέλησή τους στην χώρα μας, όπως έπραξαν και στο παρελθόν.

Η γεωπολιτική αποσταθεροποίηση και η εσωτερική αστάθεια συνεπάγονται μια ευρωπαϊκή καταστροφή πολύ βαθύτερη από τις όποιες οικονομικές συνέπειες μιας ελληνικής χρεοκοπίας. Τριάντα χρόνια μετά την ένταξή της στην Ευρώπη, η Ελλάδα θα έχει μετατραπεί σε «αποτυχημένο κράτος», «μαύρη τρύπα» στην γεωπολιτική της ασταθούς περιοχής των Βαλκανίων και της ανατολικής Μεσογείου.

Όταν η Γιουγκοσλαβία βυθίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο, η δύση παρενέβη για να περιορίσει, όπως ισχυρίστηκε, τις δραματικές συνέπειες από την αποτυχία του κομμουνιστικού προτύπου. Αν απαιτηθεί μια παρέμβαση στην Έλλάδα, ποιο πρότυπο καταδικάζεται; Πώς αποτρέπεται η σύγκριση της Ελλάδος, την οποία έπνιξε ο ευρωπαϊκός εναγκαλισμός, με την Τουρκία, η οποία ευημερεί εκτός Ευρώπης;

Αντίθετα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες συνδυάζουν soft με hard power, η Ευρώπη στήριξε την διεθνή και περιφερειακή επιρροή της στο υπόδειγμα. Η επέκταση της ελληνικής κρίσης στο πολιτικό και στο γεωπολιτικό πεδίο θα καταφέρει αποφασιστικό πλήγμα στην ευρωπαϊκή ρητορική, στην ευρωπαϊκή αίγλη, στην ευρωπαϊκή επιρροή. Στις σημερινές ασταθείς ευρωπαϊκές ισορροπίες, ενδέχεται να καταστεί καταλύτης για το τέλος του ευρωπαϊκού σχεδίου. Δεν θα ευθύνονται γι' αυτό μόνον οι Έλληνες πολιτικοί.

Αναδημοσίευση από την Εστία - Ημερομηνία δημοσίευσης: 24-05-12