Μάκης Πολλάτος
ΟΚΤΩ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ έχει βάλει στο στόχαστρο η τουρκική Πολεμική Αεροπορία το τελευταίο διάστημα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει το «ΘΕΜΑ», πρόκειται για τους Φούρνους, το Αγαθονήσι, το Φαρμακονήσι, τη Δονούσα και τις νησίδες Ανθρωποφάγος, Μακρονήσι, Καλόγερους και Χταπόδια.
Σχεδόν κατά βούληση, τα τουρκικά μαχητικά πετούν πάνω από κατοικημένες περιοχές στους Φούρνους, στο Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι, ενώ διέρχονται πολύ κοντά (σε απόσταση από μισό μέχρι πέντε ναυτικά μίλια) από τις ακτές των υπόλοιπων πέντε νησιών. Με την πρακτική αυτή και με εργαλείο τα οπλισμένα μαχητικά της αεροσκάφη, η Άγκυρα έχει ξεπεράσει και τον ίδιο της τον εαυτό.
Δεν παραβιάζει απλώς τα όρια του ελληνικού εναέριου χώρου, αλλά καταφανώς αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία επί συγκεκριμένων νησιών στο Αιγαίο.
Με τις καθημερινές πτήσεις τους, τα τουρκικά μαχητικά χρησιμοποιούνται προκειμένου να προχωρήσει ο σχεδιασμός της Άγκυρας για «γκριζάρισμα» μιας ολόκληρης περιοχής από την Πάτμο μέχρι τα Ψαρά και από τη Λέσβο μέχρι το Αγαθονήσι.
Την ημέρα των Χριστουγέννων οι παραβιάσεις από οκτώ (εκ των οποίων τα τέσσερα οπλισμένα) τουρκικά αεροσκάφη έθεσαν σε συναγερμό το σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας. Τα Θεοφάνια, 16 τουρκικά μαχητικά συνόδευσαν το κυβερνητικό αεροσκάφος που μετέφερε τον πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου από τη Μυτιλήνη στην Αθήνα. Κατά μία άποψη που διακινείται στο Πεντάγωνο, ίσως οι στρατηγοί ήθελαν να ελέγξουν την ετοιμότητα αντίδρασης της ελληνικής στρατιωτικής μηχανής.
Το δόγμα «ισχυρός Στρατός, ισχυρή Τουρκία» έχει αποδεχθεί και το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό. Πληροφορίες αναφέρουν ότι τελευταία έχουν καταγραφεί αβλαβείς διελεύσεις μέχρι το Κάβο Ντόρο, ενώ συστηματική είναι και η παρουσία των ταχύπλοων της τουρκικής Ακτοφυλακής γύρω από τις βραχονησίδες Ίμια.
Βαρύνουσα σημασία έχει ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται τις τουρκικές προκλήσεις ορισμένες συμμαχικές χώρες. Στη μια περίπτωση, η Γαλλία σχεδόν τάχθηκε με το μέρος της Τουρκίας αποφεύγοντας να διαμαρτυρηθεί για την παρενόχληση μαχητικών της από τουρκικά αεροσκάφη που εισέβαλαν σε δεσμευμένο πεδίο βολής. Την ημέρα εκείνη (14 Δεκεμβρίου) γαλλικά αεροσκάφη εκτελούσαν κοινές ασκήσεις με ελληνικά μαχητικά στο πεδίο βολής Άνδρου.
Σύμφωνα με την «περίεργη» εκδοχή που υιοθέτησαν οι Γάλλοι στρατιωτικοί, στην περίπτωση εκείνη τα τουρκικά μαχητικά δεν εισέβαλαν στην περιοχή ασκήσεων.
Διαφορετική πολιτική ακολουθεί η Ουάσινγκτον. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι οι αμερικανικές διπλωματικές υπηρεσίες διαμαρτύρονται έντονα στην Άγκυρα για τις πτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από τα ελληνικά νησιά και καλούν την τουρκική στρατιωτική και πολιτική ηγεσία να εγκαταλείψει αυτές τις επιθετικές και άκρως προκλητικές πρακτικές.
Προβληματισμένος ο Πρωθυπουργός - Δυσφορία στην κυβέρνηση
Να ξεκινήσει συνομιλίες με την Αθήνα επιδεικνύοντας ένα περίστροφο πάνω στο τραπέζι του διαλόγου επιχειρεί η Άγκυρα. Την εντύπωση αυτή σχηματίζει κάποιος παρατηρώντας και εξετάζοντας τη συμπεριφορά της Τουρκίας τις τελευταίες εβδομάδες.
Έπειτα από ένα καυτό καλοκαίρι με συνεχείς πτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά νησιά, η ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ δημιούργησε προϋποθέσεις για τη διάλυση της «ομίχλης του πολέμου» που είχε απλωθεί πάνω από το Αιγαίο. Προτού ακόμη λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου στα τέλη Οκτωβρίου μετέβη αιφνιδιαστικά στην Κωνσταντινούπολη για συνομιλίες με τον Τούρκο ομόλογό του κ. Ταγίπ Ερντογάν.
Οι δύο πρωθυπουργοί είχαν συμφωνήσει τότε να ξεκινήσουν διάλογο εφ' όλης της ύλης για την επίλυση των προβλημάτων που υπάρχουν ανάμεσα στις δύο χώρες. Παίρνοντας τη σκυτάλη των πρωτοβουλιών, ο κ. Ερντογάν απέστειλε μάλιστα επιστολή στον κ. Παπανδρέου, στην οποία εκτός από το να διατυπώνει την πρόθεσή του για συζήτηση, έθετε στην ατζέντα «ενοχλητικά» θέματα όπως αυτό της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη και πρότεινε την υιοθέτηση ενός κώδικα συμπεριφοράς για τις πτήσεις των μαχητικών αεροσκαφών στο Αιγαίο.
Έπειτα από μερικές εβδομάδες σιωπής και αναμονής, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δοκιμάστηκαν όταν στις αρχές Δεκεμβρίου η Ε.Ε. καλούνταν να επιβάλει κυρώσεις στην Άγκυρα για τη μη εφαρμογή βασικών δεσμεύσεών της απέναντι στα 27 κράτη-μέλη. Κατά κοινή ομολογία η Τουρκία, με τη συνδρομή χωρών όπως η Βρετανία και την ανοχή μελών όπως η Ελλάδα, κατάφερε να ξεπεράσει τη δοκιμασία χωρίς «τραυματισμούς».
Κι όμως, η εξέλιξη αυτή δεν αποτέλεσε καταλύτη για να βελτιωθεί η συμπεριφορά της Τουρκίας. Αντιθέτως, σύμφωνα με στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές, φάνηκε να την αποθρασύνει. Ανήμερα τα Χριστούγεννα, τουρκικά μαχητικά εισέβαλαν στο Αιγαίο, παραβίασαν τον ελληνικό εναέριο χώρο και προκάλεσαν τους πιλότους των ελληνικών αεροσκαφών επιφυλακής σε εικονικές αερομαχίες.
Η ελληνική διπλωματία αντέδρασε άμεσα και την ίδια μέρα επέδωσε στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών διάβημα διαμαρτυρίας για τις επιθετικές πτήσεις στο Αιγαίο. Η προσπάθεια της Τουρκίας να δημιουργήσει ένταση στις σχέσεις με την Ελλάδα έχει προκαλέσει απογοήτευση στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι και σήμερα ο κ. Παπανδρέου δεν έχει αποστείλει απαντητική επιστολή στον κ. Ερντογάν, εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό τη δυσφορία του για την απόπειρα της Άγκυρας να οξύνει τις σχέσεις των δύο χωρών. «Δεν χρειαζόμαστε άλματα. Τα βήματά μας θα είναι πολύ καλά προετοιμασμένα», δηλώνει κυβερνητικό στέλεχος, επιβεβαιώνοντας ότι ο πρωθυπουργός αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την εντατικοποίηση του διαλόγου με την Τουρκία.
Αναδημοσίευση από το Πρώτο Θέμα - Ημερομηνία δημοσίευσης: 10-01-10
Σχετική αρθρογραφία:
Νέες υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών σε ελληνικά νησιά, 23.12.09