Σερβικό μάθημα στην Αίγυπτο

Κάποια από τα μέλη της αιγυπτιακής εξέγερσης είχαν εκπαιδευθεί από την OTPOR
Tης Δάφνης Mατζιαράκη

 
April 6 movement symbol  

Τι έμαθε η Αίγυπτος από τη Σερβία; Κάποια από τα μέλη του κινήματος της 6ης Απριλίου, που ηγήθηκε της αιγυπτιακής επανάστασης, είχαν εκπαιδευτεί από τα μέλη της OΤPOR, της σερβικής οργάνωσης που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πτώση του καθεστώτος Μιλόσεβιτς το 2000.

«Η επανάσταση στην Αίγυπτο ίσως φάνηκε αυθόρμητη. Ηταν σαν όλος ο κόσμος να βγήκε στον δρόμο. Οι πετυχημένες επαναστάσεις, ωστόσο, έχουν πίσω τους μήνες ή και χρόνια προετοιμασίας», λέει ο Srdja Popovic, ιδρυτικό μέλος της OTPOR. Στις αρχές του 2008, οι εργάτες του κρατικού εργοστασίου κλωστοϋφαντουργίας της αιγυπτιακής πόλης Ελ Μαχάλα ελ Κούμπρα ανακοίνωσαν ότι θα απεργήσουν την πρώτη Κυριακή του Απριλίου, διαμαρτυρόμενοι για τους χαμηλούς μισθούς και τις υψηλές τιμές των τροφίμων. Οι εργαζόμενοι κέντρισαν το ενδιαφέρον μιας ομάδας νεαρών bloggers, η οποία μέσω Facebook ξεκίνησε να οργανώνει διαδηλώσεις και απεργίες σε όλη την Αίγυπτο σε ένδειξη αλληλεγγύης στους εργαζόμενους της Ελ Μαχάλα. Eτσι δημιουργήθηκε το κίνημα της 6ης Απριλίου.

Οι δυσκολίες

Αυτό που ωστόσο κύλησε τόσο ομαλά μέσω Διαδικτύου, αποδείχθηκε να είναι πολύ δυσκολότερο στην πράξη. Οι πρωτοφανείς για τη χώρα διαμαρτυρίες της 6ης Απριλίου δεν πέτυχαν τον σκοπό τους. Οι διαδηλωτές συνεπλάκησαν με την αστυνομία, η οποία όμως μπήκε τελικά στο εργοστάσιο και σταμάτησε την απεργία. Οι διαμαρτυρόμενοι έκαψαν κτίρια ενώ η αστυνομία εξαπέλυσε πυρά προς τους συγκεντρωμένους, με αποτέλεσμα δύο άτομα να χάσουν τη ζωή τους. Το συμπέρασμα εκείνης της ημέρας για το κίνημα της 6ης Απριλίου ήταν ότι μπορεί το Facebook να είναι ένα εκπληκτικό μέσο οργάνωσης και συσπείρωσης του κόσμου, αλλά δεν είναι αρκετό ώστε ο κόσμος που βγήκε στο δρόμο να διαμαρτυρηθεί κατά του δικτατορικού καθεστώς να κερδίσει τον αγώνα. Το καλοκαίρι του 2009, ο εικοσάχρονος Αιγύπτιος blogger Μοχάμεντ Αντέλ, εμπνευστής του κινήματος της 6ης Απριλίου μαζί με 4 ακόμα μέλη, επισκέφτηκε την οργάνωση OTPOR στη Σερβία.

Η ίδια συνταγή

Η οργάνωση OTPOR με σύμβολο τη λευκή γροθιά που θυμίζει τριαντάφυλλο, έχει εκπαιδεύσει ακτιβιστές σε όλο τον κόσμο που μάχονται ενάντια στα δικτατορικά καθεστώτα. Οι ειρηνικές μέθοδοι της OTPOR λειτουργούν ως όπλα: από την «επανάσταση των ρόδων» στη Γεωργία, στην «επανάσταση της τουλίπας» στο Κιργιζιστάν, στον Λίβανο (2006), τις Μαλδίβες (2008) και πρόσφατα στην επανάσταση σε Τυνησία και Αίγυπτο. Από τον Γκάντι μέχρι τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και από τον Μαντέλα μέχρι την OTPOR, η συνταγή είναι η ίδια, λεει ο Srdja Popovic, ιδρυτικό μέλος της OTPOR: «Η ενότητα και η πειθαρχία στην ειρήνη βρίσκονται στο επίκεντρο του σχεδιασμού του μη βίαιου αγώνα, το ίδιο και ο εντοπισμός συγκεκριμένων θεσμών προς ανατροπή. Η ισχυρή ομαδική ταυτότητα, η επένδυση στις ικανότητες και τις γνώσεις συγκεκριμένων προσώπων, η εκπαίδευση, η ανάπτυξη της έντονης αλληλεγγύης στα μέλη του εκάστοτε κινήματος σε περίπτωση που κάποιος συλληφθεί ή απολυθεί από την εργασία του, και φυσικά η ειρηνική προσέγγιση των αρχών είναι τα βασικά συστατικά για μια επιτυχημένη λαϊκή επανάσταση. Τα ίδια φυσικά ισχύουν για την ελεγχόμενη μετάβαση της εξουσίας».

Η OTPOR ξεκίνησε να λειτουργεί τον Οκτώβριο του 1998 με 11 μέλη ηλικίας 20 - 25 ετών στο Grinnet Caffe στο Βελιγράδι. Σύντομα πάνω από 70.000 άτομα εγγράφηκαν στην οργάνωση. Η «δήλωση για το μέλλον της Σερβίας» υιοθετήθηκε στο τέλος του 1998 από ομάδες 6 διαφορετικών πανεπιστήμιων της χώρας ενώ το πρώτο συνέδριο της οργάνωσης πραγματοποιήθηκε στο Βελιγράδι στα τέλη του 1999. Τα πρακτικά του συνεδρίου υπογράμμιζαν τα κύρια σημεία του σερβικού ειρηνικού, μη βίαιου, δημοκρατικού αγώνα: ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, δημοκρατία, ανεξάρτητα πανεπιστήμια και μέσα ενημέρωσης, ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα συγκέντρωσης.

Αναδημοσίευση από την Kαθημερινή - Ημερομηνία δημοσίευσης: 16-04-11

 

Σχετικά:

  1. Παναγιώτης Ήφαιστος, Μηχανισμοί μαλακής ισχύος, 17.2.09
  2. Gene Sharp: Author of the nonviolent revolution rulebook, 6.3.11