Δέκα μάρτυρες σε ένα έγκλημα

Του ΜΠΑΜΠΗ ΑΓΡΟΛΑΜΠΟΥ

Η κυνική ομολογία του τούρκου ηθοποιού Α. Ολγκάτς ότι δολοφόνησε κύπριους αιχμαλώτους, δεν είναι η μοναδική. «Ιστορίες ντροπής» σαν αυτήν που εξομολογήθηκε στην τουρκική τηλεόραση, έχουν καταγραφεί πολλές από έναν κούρδο δημοσιογράφο που ζει για τριάντα χρόνια στη Νορβηγία.

Ο Ρόνι Αλάσορ, στο βιβλίο του «Διαταγή: Εκτελέστε τους αιχμαλώτους» (εκδόθηκε το 1999 στη Νορβηγία και κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2001) παραθέτει 10 μαρτυρίες βετεράνων του τουρκικού στρατού που πήραν μέρος στην εισβολή του 1974. Ολες αφορούν σφαγές αμάχων, εκτελέσεις αιχμαλώτων και κάθε είδους βιαιοπραγίες. Σήμερα, ο συγγραφέας εξηγεί στην «Κ.Ε.» ότι είχε συγκεντρώσει περισσότερες από 15 εξομολογήσεις στρατιωτών και αξιωματικών, αλλά παρέθεσε τις 10 που αξιολόγησε ως πιο αντικειμενικές, με στόχο «να φωτιστούν, κατά το δυνατόν, τα ιστορικά γεγονότα που είναι ακόμη στο σκοτάδι». Τι γράφει στο βιβλίο;

*Εκτός από τον Γ. Κιουτσούκ (ρεπορτάζ δίπλα) στον Ρ. Αλάσορ μίλησε και ο λοχίας Χ. Κοφέν που υπηρετούσε στο 61ο σύνταγμα πεζικού: «Κάποια στιγμή περικυκλώσαμε ένα ορεινό χωριό. Δεν το είχαν εγκαταλείψει όλοι οι κάτοικοί του και αφού πήραμε μέτρα ασφαλείας, μπήκαμε μέσα. Δόθηκε εντολή να μαζευτούν οι κάτοικοι στην πλατεία. Ενας λοχίας διάλεξε περίπου 10-15 άτομα και τα έβαλε στη σειρά κατά μήκος ενός τοίχου. Μεταξύ τους υπήρχαν και γυναίκες. Αφού τους αφαίρεσαν τα σκουλαρίκια από τα αφτιά, τις αλυσίδες από το λαιμό, τα ρολόγια από το χέρι, τα λεφτά και τα πολύτιμα πράγματα που είχαν στις τσέπες τους, άρχισαν να τους πυροβολούν χωρίς οίκτο».

Εκτελέσεις αμάχων εν ψυχρώ

Στη συνέχεια ο Χ. Κοφέν αναφέρεται σε έναν ομαδικό τάφο που βρήκε η μονάδα του κοντά στη Λάπηθο, μέσα σε μία χαράδρα: «Αυτά τα πτώματα (περίπου 100) πιστεύω ότι ανήκαν σε Ελληνοκύπριους που είχαν συγκεντρώσει εδώ από τα γύρω χωριά μιας μεγάλης περιοχής. Αν και κάποιοι έμοιαζαν με στρατιώτες, οι περισσότεροι ήταν πολίτες, φορούσαν πολιτικά ρούχα».

*Ο ομαδάρχης-δεκανέας Μ. Ονγκάν δηλώνει ότι υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας ομαδικών εκτελέσεων από συμμορίες Τουρκοκυπρίων Μουτζαχίντ, που υποτίθεται ότι ήταν υπό τις διαταγές των αξιωματικών του τουρκικού στρατού: «Στο χωριό Μόρα (Μέριτς) κοντά στη Λευκωσία δολοφονήθηκαν ομαδικά περίπου 100 Ελληνοκύπριοι. Μεταξύ τους υπήρχαν ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά. Μετά την απάνθρωπη εκείνη σφαγή, τα πτώματα έμειναν άταφα για περίπου μία εβδομάδα».

*Ενας καταδρομέας, που θέλησε να μείνει ανώνυμος, καταμαρτυρεί την εν ψυχρώ εκτέλεση ενός ζευγαριού Ελληνοκυπρίων και των δύο ανήλικων παιδιών τους 4-5 χιλιομέτρα από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας: «Το αυτοκίνητο είχε γίνει κόσκινο από τις σφαίρες. Μείναμε άφωνοι όταν είδαμε με ποιο τρόπο τους γάζωσαν. Ούτε τα παιδιά δεν λυπήθηκαν. Από το φόβο μας δεν αναφέραμε καν το γεγονός και δεν είπαμε τίποτα σε κανέναν». Οι δολοφονίες, οι βιασμοί, οι λεηλασίες άρχισαν, σύμφωνα με την αφήγηση του καταδρομέα, «μετά τις 22 Ιουλίου 1974», την περίοδο δηλαδή της υποτιθέμενης πρώτης «κατάπαυσης του πυρός» στο νησί.

*Ενας λοχίας της ομάδας αντιαεροπορικών αφηγείται εκτελέσεις παρόμοιες με αυτές που εξομολογήθηκε ο ηθοποιός Α. Ολγκάτς. Στην περιοχή της Κυθραίας η μονάδα του συνέλαβε 40 με 50 πολίτες. Τους επιβίβασαν σε τζιπ και αφού τους οδήγησαν σε ένα δασάκι, άρχισαν να τους εκτελούν. «Ο υπολοχαγός Χαϊρί σκότωσε πρώτα τον έναν απ' αυτούς για να μας δώσει θάρρος, ώστε να μπορέσουμε να σκοτώσουμε κι εμείς, οι πρωτάρηδες, τους δικούς μας. Ημουν σε αδιέξοδο. Ο αξιωματικός περίμενε να μας δει να γινόμαστε εκτελεστές. Δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς».

*Το βιβλίο κλείνει με τη μαρτυρία του στρατιώτη Ο. Σαάτ, που δηλώνει αυτόπτης μάρτυρας εκτέλεσης Ελληνοκυπρίου... για να του πάρουν τις μπότες. Και τη συγνώμη του στρατιώτη Κ. Χαμόγλου, που δηλώνει συγκλονισμένος με την εκτέλεση μίας νεαρής κοπέλας από στρατιώτη, την ώρα που πότιζε τα λουλούδια της στον κήπο.

Αναδημοσίευση από την Ελευθεροτυπία